Tutaq ki, müəssisənin nizamnamə kapitalı hər birinin nominal dəyəri 400 manat olan 5 ədəd səhmdən ibarət olmaqla 2.000 manat təşkil edir. Müəssisənin il ərzində bölüşdürülməmiş mənfəəti 4.000 manat olmuşdur ki, nəticədə xalis aktivlərin dəyəri 6.000 manat (2.000 + 4.000 = 6.000) təşkil etmişdir. 2019-cu ildə müəssisənin səhmlərindən üçü hər birinin qiyməti 1.400 manata təqdim edilmiş və həmin səhmlərin vergi ödəyicisinin mülkiyyətində olma müddəti 3 (üç) ildən azdır. Müəssisənin mənfəət vergisini müəyyən edək.

Müəssisənin səhmlərinin təqdim edilməsindən əldə edilən ümumi gəlirlər və bu gəlirlərdən mənfəət vergisi aşağıdakı kimi hesablanacaq. Həmin hesablamaya əsasən xalis aktivlərin səhmlərə mütənasib dəyəri 1.200 manat (6.000 manat/ 5 ədəd = 1.200 manat) təşkil edəcəkdir.

Misaldan göürdüyü kimi, 2019-cu ildə müəssisənin səhmlərindən üçü hər birinin qiyməti 1.400 manat, yəni hər biri xalis aktivlərin nizamnamə kapitalındakı səhmlərə mütənasib dəyərindən 200 manat (1.400 – 1.200 = 200 ) yuxarı olmaqla təqdim edilmişdir. Bu halda, həmin səhmlərin təqdim olunmasından əldə edilən mənfəət səhmlərin faktiki təqdim olunma dəyəri 1.400 manat ilə nominal dəyəri olan 400 manat arasındakı fərqdən hesablanmaqla 3.000 manat ( 1.400 manat x 3 - 400 manat x 3 = 3.000 manat) olduğunu müəyyən edirik və bu mənfəətdən də 600 manat ( 3.000 x 20% = 600 manat) mənfəət vergisi hesablanır.

Tutaq ki, müəssisənin nizamnamə kapitalı hər birinin nominal dəyəri 300 manat olan 5 ədəd səhmdən ibarət olmaqla 1.500 manat təşkil edir. Müəssisənin il ərzində bölüşdürülməmiş mənfəəti 2.000 manat olmuşdur ki, nəticədə xalis aktivlərin dəyəri 3.500 manat (1.500 + 2.000 = 3.500 ) təşkil etmişdir. 2019-cu ildə müəssisənin səhmlərindən ikisi hər birinin qiyməti 600 manata təqdim edilmiş və həmin səhmlərin vergi ödəyicisinin mülkiyyətində olma müddəti 3 (üç) ildən azdır. Müəssisənin mənfəət vergisini müəyyən edək.

Müəssisənin səhmlərinin təqdim edilməsindən əldə edilən ümumi gəlirlər və bu gəlirlərdən mənfəət vergisi aşağıdakı kimi hesablanacaq. Hesablamaya əsasən, xalis aktivlərin səhmlərə mütənasib dəyəri 700 manat (3.500 manat/ 5 ədəd = 700 manat) təşkil edəcəkdir.

Misaldan göründüyü kimi, 2019-cu ildə müəssisənin səhmlərindən ikisi hər birinin qiyməti 600 manat, yəni hər biri xalis aktivlərin nizamnamə kapitalındakı səhmlərə mütənasib dəyərindən 100 manat (700 – 600 = 100) aşağı olmaqla təqdim edilmişdir. Bu halda həmin səhmlərin təqdim olunmasından əldə edilən mənfəət təqdim olunan səhmlər üzrə xalis aktivlərin nizamnamə kapitalındakı səhmlərə mütənasib dəyəri 700 manat ilə qeyd edilən səhmlərin nominal dəyəri olan 300 manat arasındakı fərqdən hesablanmaqla 800 manat ( 700 manat x 2 – 300 manat x 2 = 800 manat) olduğunu müəyyən edirik və bu mənfəətdən də 160 manat (800 x 20% = 160 manat) mənfəət vergisi hesablanır.

Fərz edək ki, müəssisə nominal qiyməti 1.000 manat olan səhmi 1.200 manata almışdır. Müəssisə bu səhmi təqdim edən zaman gəlirdən çıxılan xərci səhmin faktiki satınalma qiyməti (1.200manat) olacaqdır.