İstehsal məqsədləri üçün müəssisələr işçiləri gecə vaxtı işlərə cəlb edə bilərlər, və ya elə sahələr var ki, orada işlərin dayanmadan, fasiləsiz görülməsi tələb olunur. Qanunvericilikdə qeyd edilməyib hansı hallarda işçiləri gecə vaxtında işə cəlb etmək olar.

Gecə vaxtı işə görə müəssisə işçilərinə əmək haqqına əlavə ödəməlidir.

Saat 22-dən səhər saat 6-dək olan müddət gecə vaxtı sayılır. Lakin, nəzərdə saxlamaq lazımdır ki, bir işçinin ümumi iş vaxtı (gecə vaxtı daxil olmaqla) həftədə 40 saatdan artıq ola bilməz.

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş əmək şəraiti ağır və zərərli olan iş yerlərində, habelə xüsusi xarakterli işlərdə çalışan işçilərin gündəlik iş vaxtının ən azı yarısı gecə vaxtına düşdükdə, iş vaxtının gecə vaxtına düşən hissəsi bir saat qısaldılır.

Aşağadakı işçilərin gecə vaxtı işlərə cəlb edilməsi qadağandır: hamilə qadınlar; üç yaşınadək uşağı olan qadınlar; yaşı 18-dən az olan işçilər (Axşam saat 20-dən səhər saat 7-dək olan müddət yaşı 18-dən az olan işçilər üçün gecə vaxtı hesab edilir.).

Əlil işçilər gecə vaxtı görülən işlərə yalnız onların yazılı razılığı ilə və AR Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (Tibbi Sosial Ekspert Komissiyaları vasitəsi ilə) rəyi nəzərə alınmaqla cəlb edilə bilərlər.

İşçilər gecə vaxtı işlərə müəssisə rəhbərinin əmri ilə cəlb edilirlər. Əmrdə gecə vaxtı işləyən işçilərin siyahısı və əmək haqqına əlavə qeyd edilir.

Əmr bu formada ola bilər:

Gecə vaxt işçilərin işlərə cəlb edilməsi əmri

Gecə vaxtı işə görə əmək haqqına əlavənin hesablanması

Gecə vaxtı yerinə yetirilən işə görə əmək haqqına əlavə ödəmənin konkret məbləği əmək müqaviləsi və ya kollektiv müqavilə ilə müəyyən edilir.

AR Nazirlər Kabinetinin 05.04.2001-ci il 74 saylı qərarına əsasən gecə vaxtı yerinə yetirilən işin hər saatına görə işçiyə onun saatlıq tarif (vəzifə) maaşının 20 faizindən aşağı olmamaqla işəgötürən tərəfindən yüksək məbləğdə əlavə haqq ödənilir.

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilmiş əmək şəraiti ağır və zərərli olan iş yerlərində, habelə xüsusi xarakterli işlərdə çalışan işçilərin gündəlik iş vaxtının ən azı yarısı gecə vaxtına düşərsə, onda həmin iş vaxtının gecə vaxtına düşən hissəsi bir saat qısaldılır və həmin saatlar qanunvericiliklə müəyyən edilmiş iş vaxtı normasında tam nəzərə alınmaqla vaxtamuzd əmək haqqı sistemi üzrə ödənilir.

Gecə vaxtı yerinə yetirilən işlərə görə əmək haqqının ödənilməsi zamanı işçinin saatlıq tarif (vəzifə) maaşını tapmaq üçün onun aylıq tarif (vəzifə) maaşını ödəniş aparılan ayın iş vaxtı normasına bölmək lazımdır.

Gecə vaxtı yerinə yetirilən işə görə əmək haqqı belə iş şəraitli bütün kateqoriyadan olan (rəhbərlər, mütəxəssislər, texniki icraçılar və fəhlələr) işçilərə ödənilir.

Gecə vaxtı işə görə əmək haqqına əlavənin hesablanması əmək haqqının hesablama sistemidən asılıdır:

• vaxtamuzd
• işəmuzd

Vaxtamuzd sistemində gecə vaxtı işə görə əmək haqqının ödənilməsi

Əməyin vaxtamuzd ödənilmə sistemində gecə vaxtı yerinə yetirilən işin hər saatına görə işçiyə onun saatlıq tarif (vəzifə) maaşının 20 faizindən aşağı olmamaqla əlavə haqq müəyyən edilir.

Gecə vaxtı işə görə əlavə əmək haqqı bu cür hesablanmalıdır:

Gecə vaxtı yerinə yetirilən işə görə əmək haqqına əlavə ödəmənin konkret məbləği əmək müqaviləsi və ya kollektiv müqavilə ilə müəyyən edilir. Qeyd etmək lazımdır ki, işçinin daha çox əlavə haqq tələb etmək hüququ var.

İşəmuzd sistemində gecə vaxtı işə görə əmək haqqının ödənilməsi

Əməyin işəmuzd ödənilmə sistemində işəmuzd əmək haqqı tam ödənilməklə gecə vaxtı yerinə yetirilən işin hər saatına görə işçiyə onun saatlıq tarif (vəzifə) maaşının 20 faizindən az olmamaqla əlavə haqq müəyyən edilir.

Əməyin işəmuzd ödənilmə sistemində gecə vaxtı işə görə əmək haqqının hesablanması qaydası əmək müqaviləsində və ya kollektiv müqavilədə qeyd edilə bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, işçinin daha çox əlavə haqq tələb etmək hüququ var. İşçinin saatlıq tarif (vəzifə) maaşı ştat cədvəlində qeyd edilir.