Ödəmə mənbəyində tutulan vergilər vergi agenti tərəfindən müvafiq gəlirlərdən xərclər nəzərə alınmadan ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb olunma mexanizmidir.
Mövcud qanunvericiliyə əsasən ödəmə mənbəyində vergitutma zamanı vergilər bilavasitə gəlir əldə edən şəxs (vergi ödəyicisi) tərəfindən deyil, bu gəliri ödəyən, AR Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən olunan hallarda və qaydada üzərlərinə vergi agenti vəzifələri qoyulan və artıq vergi orqanlarında qeydiyyatda olan fərdi sahibkarlar və hüquqi şəxslər tərəfindən tutulur, bəyan edilir və büdcəyə ödənilir.
Gəlir növlərindən asılı olaraq ödəmə mənbəyində tutulan vergilərin özünə məxsus xüsisiyyətləri vardır:
Dividendlərdən ödəmə mənbəyində vergi tutulması.
Dividend
AR Vergi Məcəlləsi, Maddə: 13.2.15.
Dividend — hüquqi şəxsin öz təsisçilərinin (payçılarının) və yaxud səhmdarlarının xeyrinə xalis mənfəətinin (sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri tərəfindən vergi və xərclər çıxıldıqdan sonra gəlirin) bölüşdürülməsi, o cümlədən hüquqi şəxs ləğv edilərkən xalis mənfəəti hesabına formalaşan əmlakın (aktivlərin) bölüşdürülməsi, habelə səhmlərin (payların) xalis mənfəət hesabına artırılan nominal dəyəri hüdudlarında geri alınması ilə bağlı pul və ya digər ödəmələr şəklində etdiyi ödəniş.
Hüquqi şəxsin ləğvi ilə bağlı əmlakın bölüşdürülməsi nəticəsində əldə edilən gəlir (bölüşdürülməmiş mənfəət hesabına formalaşan əmlak istisna olmaqla), həmçinin səhmdarların səhmlərinin faiz nisbətini dəyişdirməyən səhmlərin bölüşdürülməsi, səhmlərin (hissələrin, payların) nominal dəyəri (bölüşdürülməmiş mənfəət hesabına səhmlərin (payların) artan nominal dəyəri istisna olmaqla) hüdudlarında geri alınması ilə bağlı edilən ödənişlər dividend sayılmır.
|
Rezident müəssisə tərəfindən ödənilən dividenddən ödəmə mənbəyində 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Dividendin faktiki sahibi olan fiziki və hüquqi şəxslərdən 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulmuşdursa, dividendi alan fiziki və hüquqi şəxslərin həmin gəlirindən bir daha vergi tutulmur.
Həmin gəlir yenidən dividend şəklində təsisçilərə (payçılara) verilən zaman vergiyə cəlb olunmur.
Qeyd etmək lazımdır ki, neft-qaz ehtiyatlarının kəşfiyyatı, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü, ixrac boru kəmərləri haqqında və bu qəbildən olan digər sazişlər üzrə mənfəətin bölüşdürülməsi, habelə AR Prezidenti tərəfindən müəyyən edilmiş hallarda hüquqi şəxsin tam mülkiyyətində olan törəmə müəssisələrin xalis mənfəətinin həmin hüquqi şəxsin mərkəzləşdirilmiş fondunda cəmləşdirilməsi üzrə köçürmələr və bu şəxsin həmin gəliri vergiyə cəlb olunmur.
Cəmiyyətin fəaliyyəti zamanı əldə edilmiş aktivlərin, o cümlədən pul vəsaitlərinin (təsisçiyə borcların verilməsi və ya alınmış borcların əvəzinin qaytarılması istisna olmaqla) təsərrüfat fəaliyyətinin məqsədlərindən kənar digər məqsədlər üçün təsisçiyə verilməsi, habelə təsisçinin digər şəxslərə olan borclarının əvəzinin ödənilməsi vergitutma məqsədləri üçün dividend ödəmələrinə bərabər hesab edilir və bu zaman 10 faiz dərəcə ilə ödəmə mənbəyində vergi tutulur.
Beləliklə, dividendin ödənilməsi, ondan verginin tutulması, bəyan edilməsi və ödənilməsi üzrə öhdəliklər hüquqi şəxsin üzərinə qoyulur. Bu səbəbdən də hüquqi şəxs tərəfindən ödənilən dividendin 10 faizini tutmalı, vergi tutulan rübdən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq "Ödəmə mənbəyində tutulan vergi bəyannaməsi" ilə bəyan etməli və tutulmuş vergini həmin müddətdə dövlət büdcəsinə köçürməlidir.
Bundan başqa, AR Vergi Məcəlləsinin 102.1.22-1 və 106.10 maddələrinə əsasən AR Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada gəlirlərin və xərclərin uçotunu aparan, ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata alınmayan və əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən ayında (aylarında) 200 000 manatadək olan rezident müəssisənin təsisçisi (payçısı) və yaxud səhmdarları olan fiziki və hüquqi şəxslərin dividend gəlirləri vergidən azaddır.
Faizlərdən ödəmə mənbəyində vergi tutulması
Kreditlər (ssudalar), depozitlər (hesablar) üzrə ödənilən faizlər aşağıdakı şəxslər istisna olmaqla digər şəxslərə ödənilərkən vergiyə cəlb edilir:
- rezident kredit təşkilatları və ya bank əməliyyatları aparan şəxslər;
- maliyyə lizinqini həyata keçirən rezident şəxslər;
- qeyri-rezident bankların daimi nümayəndəliyi;
- maliyyə lizinqini həyata keçirən qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı daimi nümayəndəliyi.
Beləliklə, rezident tərəfindən və ya qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi tərəfindən, yaxud bu cür nümayəndəliyin adından ödənilən faizlərdən, o cümlədən maliyyə lizinqi əməliyyatları üzrə ödənilən ssuda faizlərindən gəlir Azərbaycan mənbəyindən əldə edilmişdirsə, güzəşt nəzərə alınmaqla (yerli bank və xarici bankın AR filialı tərəfindən fiziki şəxslərin əmanətləri üzrə ödənilən illik faiz gəlirləri 2016-cı ildən başlayaraq 7 il müdətinə vergidən azaddır) ödəniş mənbəyində 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Faizlərin faktiki sahibi fiziki şəxsdirsə, vergi tutulmuş faizlər həmin fiziki şəxslərə ödənildikdən sonra onlardan bir daha vergi tutulmur.
Faizlərin faktiki sahibi mənfəət vergisinin ödəyicisi olan rezident müəssisə və ya qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyidirsə, vergi tutulmuş faizləri alan həmin müəssisə və ya qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi hesabladığı verginin məbləğini, ödəmə mənbəyində verginin tutulduğunu təsdiq edən sənədləri vermək şərti ilə bu mənbədə ödənilmiş verginin məbləği qədər azaldır.
Həyatın yığım sığortası üzrə sığorta olunanın ödədiyi və ya onun xeyrinə ödənilən sığorta haqları ilə sığorta ödənişləri arasındakı fərq kimi alınan gəlirdən ödəniş mənbəyindən 10 faiz dərəcəsi ilə vergi tutulur.
Qeyd etmək lazımdır ki, yerli bank və xarici bankın Azərbaycan Respublikasındakı filialı tərəfindən fiziki şəxslərin əmanətləri üzrə ödənilən illik faiz gəlirləri 2016-cı ildən başlayaraq 7 il müdətinə vergidən azaddır.
İcarə haqlarından və royaltidən ödəmə mənbəyində vergi tutulması
Rezident müəssisələrə və ya qeyri-rezidentlərin daimi nümayəndəliklərinə Azərbaycan Respublikasında ödənilən icarə haqları istisna olmaqla, digər şəxslərə ödənilən icarə haqlarından ödəmə mənbəyində 14 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
İcarə haqqı vergi ödəyicisi kimi uçotda olmayan fiziki şəxs tərəfindən ödənildikdə, icarəyə verən vergi uçotuna dayanmalı, 14 faiz dərəcə ilə vergini özü ödəyir və vergi uçotuna alınıb bəyannamə verir.
Rezidentin və ya qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı daimi nümayəndəliyinin ödədiyi və ya onun adından ödənilən royaltidən gəlir Azərbaycan mənbəyindən əldə edilmişdirsə, ödəmə mənbəyində 14 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Royalti
AR Vergi Məcəlləsi, Maddə: 13.2.23
Royalti — ədəbiyyat, incəsənət, yaxud elm əsərləri, proqram təminatı, kinematoqrafik filmlər və digər qeyri-maddi aktivlər üzərində müəllif hüquqlarından istifadə olunması, yaxud istifadə hüquqlarının verilməsinə görə, istənilən patentə, ticarət markasına, dizayn, yaxud modelə, plana, məxfi düstura, yaxud prosesə, sənaye, kommersiya, yaxud elmi təcrübəyə aid olan informasiyaya, sənaye, kommersiya və ya elmi avadanlıqdan istifadə, yaxud istifadə hüquqlarının verilməsinə görə mükafat şəklində alınan ödənişlərdir.
|
İcarə haqqı və royaltidən gəlir əldə edən fiziki şəxslərdən vergi tutulmuşdursa və ya onun tərəfindən ödənilmişdirsə, həmin gəlirlərdən bir daha vergi tutulmur.
Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın (sahibkarlıq fəaliyyəti məqsədləri üçün istifadə olunmayan yaşayış fondu istisna olmaqla) vergitutma məqsədləri üçün aylıq icarə haqqının məbləği AR Vergi Məcəlləsinin 14-cü maddəsinə uyğun olaraq, bazar qiyməti nəzərə alınmaqla müəyyən edilir.
Qeyd: İcarəyə götürülmüş bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqlara görə ödənilən icarə haqqından vergi tutulmur və bu torpaqlara görə alınan icarə haqqı bələdiyyə tərəfindən mənfəət vergisinə cəlb edilmir.
Qeyri-rezidentin gəlirindən ödəmə mənbəyində vergi tutulması
Qeyri-rezident hüquqi şəxslərin daimi nümayəndəliklə bağlı olmayan, lakin Azərbaycan mənbəyindən əldə edilən ümumi gəlirindən (ƏDV və aksizlər çıxılmaqla) ödəmə mənbəyində aşağıdakı dərəcələrlə vergi tutulur:
- rezident müəssisə tərəfindən ödənilən dividenddən -10%;
Misal
Rezident müəssisə xarici şirkətə 100 000 AZN məbləğində divident ödəməlidir. AR Vergi Məcəlləsinin 125.1.1 maddəsinə əsasən rezident müəssisə ödənilən dividend məbləğindən 10% tutub dövlət büdcəsinə ödəməli, qalan hissəsini isə qeyri-rezidentə ödəməlidir.
Xarici şirkətə ödənilən dividend məbləği: 100 000 - 10% = 90 000 AZN
Dövlət büdcəsinə ödənilən vergi məbləği: 100 000 * 10% = 10 000 AZN
|
- rezident banklarına, maliyyə lizinqini həyata keçirən rezident şəxslərə və ya qeyri-rezidentin banklarına, maliyyə lizinqini həyata keçirən qeyri-rezidentin Azərbaycan Respublikasındakı daimi
nümayəndəliyinə kreditlər (ssudalar), depozitlər (hesablar) üzrə ödənilən faizlər istisna olmaqla, rezident müəssisə tərəfindən və ya qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyi tərəfindən, yaxud bu cür nümayəndəliyin adından ödənilən faizlərdən, o cümlədən maliyyə lizinqi əməliyyatları üzrə ödənilən ssuda faizlərindən – 10%;
Misal
Rezident müəssisə Azərbaycanda daimi nümayəndəliyi olmayan xarici şirkətdən illik 12% dərəcə ilə 100 000 AZN məbləğində kredit almışdır. Xarici şirkətə kreditə görə ödənilməli olan illik faiz 12 000 AZN təşkil edir. AR Vergi Məcəlləsinin 125.1.2 maddəsinə əsasən rezident müəssisə ödənilən kredit faizi məbləğindən 10% vergi tutub dövlət büdcəsinə ödəməli, qalan hissəsini isə qeyri-rezidentə köçürməlidir.
Xarici şirkətə ödənilən kreditin faiz məbləği: 12 000 - 10% = 10 800 AZN
Dövlət büdcəsinə ödənilən vergi məbləği: 12 000 * 10% = 1 200 AZN
|
- rezident müəssisənin və ya sahibkarın riskin sığortasına və ya təkrar sığortasına dair müqaviləyə uyğun olaraq sığorta ödəmələri - 4%;
Misal
Rezident müəssisə Azərbaycanda daimi nümayəndəliyi olmayan xarici sığorta şirkətində öz 20 000 AZN dəyərində olan sığorta riskini sığortalamış və xarici sığorta şirkətinə 1 500 AZN sığorta haqqı ödəməlidir. AR Vergi Məcəlləsinin 125.1.3 maddəsinə əsasən rezident müəssisə ödənilən sığorta haqqı məbləğindən 4% vergi tutub dövlət büdcəsinə ödəməli, qalan hissəsini isə qeyri-rezidentə köçürməlidir.
Xarici sığorta şirkətinə ödənilən sığorta haqqı: 1 500 - 4% = 1 440 AZN
Dövlət büdcəsinə ödənilən vergi məbləği: 1 500 * 4% = 60 AZN
|
- Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında beynəlxalq rabitə və ya beynəlxalq daşımalar həyata keçirilərkən rabitə və ya nəqliyyat xidmətləri üçün rezident müəssisəsinin
ödəmələrindən - 6%;
Beynəlxalq daşıma
AR Vergi Məcəlləsi, Maddə 13.2.33
Beynəlxalq daşıma – yüklərin, sərnişinlərin, baqajın və poçtun daşıma sənədləri əsasında müxtəlif nəqliyyat növləri ilə Azərbaycan Respublikasında yerləşən göndərilmə (təyinat) məntəqəsi ilə digər dövlətdəki təyinat (göndərilmə) məntəqəsi arasında daşınmasıdır.
|
Misal
Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəliyi olmayan və beynəlxalq yük daşınması ilə məşğul olan qeyri-rezident hüquqi şəxs rezident müəssisəyə beynəlxalq yük daşıması xidməti göstərir. Rezident müəssisəyə məxsus mallar beynəlxalq yük daşınması ilə məşğul olan qeyri-rezident tərəfindən Bakı şəhərindən Astara şəhərinə kimi, oradan da BƏƏ kimi daşınıbdır. Xidmət haqqı Bakı şəhərindən Astara şəhərinə kimi - 200 AZN, Astara şəhərindən BƏƏ kimi isə 1 000 AZN təşkil edibdir. Beləliklə, rezident müəssisə beynəlxalq yük daşınması ilə məşğul olan qeyri-rezident hüquqi şəxs daşıma xidmətinə görə ümumilikdə 1 200 AZN ödəməlidir.
Vergi Məcəlləsinin 13.2.16-cı maddəsi ilə müəyyən olunan gəlirlər Azərbaycan mənbəyindən əldə olunan gəlirlər sayılır və belə gəlirləri əldə edən Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəliyi olmayan qeyri-rezidentə ödəmələr edən şəxs (vergi agenti) vergini ödəmə mənbəyində tutmalı və büdcəyə ödəməlidir.
Beynəlxalq daşıma dedikdə, yüklərin və sərnişinlərin AR ilə (AR sərhədlərindən) digər dövlətlərdəki məntəqə arasında daşınma sayılır.
Bu zaman beynəlxalq daşıma xidmətləri sahəsində qeyri-rezident tərəfindən göstərilən xidmətlərin AR ərazisində həyata keçirilən hissəsi ödəmə mənbəyində 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulmaqla yanaşı, 18 faiz dərəcə ilə ƏDV-yə cəlb edilməli, bu xidmətlərin Azərbaycan Respublikasının sərhədlərindən digər dövlətdəki məntəqə arasında həyata keçirilən hissəsi isə ƏDV-yə sıfır (0) dərəcə ilə cəlb edilməli və bu hissəyə görə ödənilən məbləğdən ödəmə mənbəyində 6 faiz dərəcə ilə vergi tutulmalı və rezident şəxs tərəfindən müvafiq qaydada ƏDV bəyannaməsi və Ödəmə mənbəyində tutulan vergi bəyannaməsi ilə bəyan edilməli və büdcəyə ödənilməlidir
Xarici beynəlxalq daşıma xidmətləri şirkətinə ödənilən daşıma haqqı:
Bakı - Astara: 200 - 10% = 180 AZN
Astara - Dubay: 1000 - 6% = 940 AZN
Dövlət büdcəsinə ödənilən vergi məbləği:
Bakı - Astara: ÖMV = 200 * 10% = 20 AZN
Bakı - Astara: ƏDV = 200 * 18% = 36 AZN
Astara - Dubay: ÖMV = 1000 * 6% = 60 AZN
Astara - Dubay: ƏDV = 1000 * 0% = 0 AZN
|
- AR Vergi Məcəlləsinin dividend, faizlər, sığorta ödəmələri, beynəlxalq rabitə və ya beynəlxalq daşımalar üçün ödəmələr, muzdlu işlə əlaqədar ödənlən gəlir, icarə haqları və royalti, idman oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc oyunlarından, lotereyaların keçirilməsindən, habelə digər yarışlardan və müsabiqələrdən pul şəklində əldə edilən uduşlardan (mükafatlardan) və Azərbaycan Respublikasının rezidentləri tərəfindən qeyri-rezident şəxslərə məxsus elektron pul kisəsində yaradılan hesaba pul köçürülərkən, əməliyyatı həyata keçirən yerli bank, gəlirlər istisna olmaqla, hüquqi şəxslərin və vergi ödəyicisi kimi uçota alınmış fiziki şəxslərin işlərin görülməsindən və ya xidmətlərin göstərilməsindən əldə edilən gəlirlər və Azərbaycan mənbəyindən əldə edilən digər gəlirlər üzrə ödəmələri – 10 faiz.
- icarə haqqından və royaltidən (AR Vergi Məcəlləsinin 125.5-ci maddəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla) - 14%;
Misal
Rezident müəssisə qeyri-rezident müəssisə ilə françayz müqaviləsi bağlayıb. Müqavilənin şərtlərinə görə françayz alan (Rezident) aylıq dövriyyəsinin 5%-i həcmində françayz verənə (qeyri-rezidentə) hər ay ödənişlər etməlidir.
AR Vergi Məcəlləsinin 125.1.7 maddəsinə əsasən françayzinq müqaviləsi çərçivəsində edilən ödəniş royalti kimi qeyri-rezidentə ödənildiyi halda ödəmə mənbəyində 14 faiz dərəcə ilə vergi tutulmalıdır. Həmin müqavilə çərçivəsində royalti hesab edilməyən digər işlər (xidmətlər) təqdim edildiyi təqdirdə ödəmə mənbəyində 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulmaqla yanaşı, həmin xidmətlərin tam dəyərinə 18 faiz dərəcə ilə ƏDV hesablanıb dövlət büdcəsinə ödənilməlidir.
Qeyd olunan xərclər (françayz verənə edilən aylıq ödənişlər) gəlirin əldə edilməsi ilə bağlı olduğu halda müəssisənin gəlirindən çıxılan xərclərinə aid edilir.
|
Misal
Rezident müəssisə Türkiyədən mal almışdir, və malın Azərbaycana gətirilməsi üçün, Türkiyədə qeydiyyatdan keçmiş, nəqliyyat vasitələrini icarəyə verən firma ilə müqavilə bağlayaraq, treyler icarəyə götürmüşdür. Treylerin aylıq icarəsi 1 500 AZN təşkil etmişdir.
Beləliklə, AR Vergi Məcəlləsinin 125.1.7-ci maddəsinə əsasən icarəyə götürülən əmlakə görə Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəliyi olmayan qeyri-rezidentə edilən ödənişdən rezident müəssisə vergi agenti kimi 14 faiz dərəcə ilə ödəmə mənbəyində vergi tutmalı, bəyan etməli və dövlət büdcəsinə ödəməlidir.
Onu da qeyd edək ki, digər dövlətdə qeydiyyata alınmış nəqliyyat müəssisələrinin nəqliyyat vasitəsinin rezident şəxsə icarəyə verilməsi Azərbaycan Respublikasında ƏDV üzrə vergitutma obyektini təşkil etmir.
Xarici nəqliyyat şirkətinə edilən ödəniş olacaqdır: 1 500 - 14% = 1 290
Dövlət büdcəsinə edilən ödəniş olacaqdır: 1 500 * 14% = 210
|
AR Vergi Məcəlləsi, 125.5-ci maddə
125.5. Mülki aviasiya fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi şəxslər tərəfindən bu fəaliyyətin məqsədləri üçün Azərbaycan Respublikasında daimi nümayəndəlik yaratmayan qeyri-rezident şəxslərdən icarəyə və ya lizinqə (maliyyə lizinqi istisna olmaqla) götürülmüş hava gəmisinə və hava gəmisinin mühərrikinə görə aparılan ödənişlərdən ödəmə mənbəyində vergi tutulmur və həmin gəlir vergiyə cəlb edilmir.
- idman oyunları ilə əlaqədar aparılan mərc oyunlarından, lotereyaların keçirilməsindən, habelə digər yarışlardan və müsabiqələrdən pul şəklində əldə edilən uduşlardan (mükafatlardan) iştirakla bağlı ödənilən pul vəsaiti (pul qoyuluşu) çıxılmaqla qalan məbləğdən - 10%;
Misal
Fiziki şəxs xarici onlayn saytlarda 1 000 AZN məbləğində pul qoyaraq və mərc oynayaraq 10 000 AZN məbləğində pul udubdur. Həmin pulu mərc oyunlarını keçirən xarici şirkət heç bir haqq almadan 3 iş günü ərizəndə fiziki şəxsin Azərbaycandakı bank hesabına köçürür. İndi isə gəlin uduş məbləği köçürülən zaman, hesablanan vergilərə nəzər yetirək.
Burada 2 hal ola bilər: ya idman mərc oyunlarının xarici virtual satıcıları Azərbaycan Respublikasında idman mərc oyunlarının operatoru ilə bağlanmış müqavilə əsasında ölkə ərazisində virtual şəraitdə fəaliyyət göstərir və ya Azərbaycan Respublikasında idman mərc oyunlarının operatoru ilə müqavilə bağlamadan.
I-ci hal.
Qanunvericiliyə uyğun olaraq idman mərc oyunlarının xarici virtual satıcıları Azərbaycan Respublikasında idman mərc oyunlarının operatoru ilə bağlanmış müqavilə əsasında ölkə ərazisində virtual şəraitdə fəaliyyət göstərə bilərlər. Bu qaydada fəaliyyət göstərən xarici virtual satıcılara idman mərc oyunlarında iştirakla bağlı vəsait ödənilərkən bankların həmin vəsaitdən ƏDV hesablayaraq büdcəyə ödəmək öhdəliyi yaranmır. Bununla yanaşı, idman mərc oyunlarının operatoru ilə müqavilə bağlamış xarici virtual satıcı tərəfindən iştirakçılara mərc oyunları ilə bağlı uduş ödənilərkən həmin uduşdan ödəmə mənbəyində verginin uduşu ödəyən şəxslər tərəfindən tutulduğunu nəzərə alaraq banklar tərəfindən iştirakçının hesabına daxil olan belə uduşdan vergi tutulmur.
II-ci hal.
Azərbaycan Respublikasında idman mərc oyunlarının operatoru ilə müqavilə bağlamadan fəaliyyət göstərən idman mərc oyunlarının xarici virtual satıcılarının ölkə ərazisində virtual şəraitdə göstərdikləri fəaliyyət vergitutma məqsədləri üçün idman mərc oyunlarının təşkili sahəsində göstərilən xidmətlər hesab edilmir. Belə xidmətlər qeyri-rezident virtual satıcının elektron qaydada göstərdiyi iş və xidmət hesab edilməklə banklar tərəfindən onlara köçürülən məbləğə ümumi qaydada 18 faiz dərəcə ilə ƏDV hesablanır və alıcının hesabından tutulmaqla büdcəyə ödənilir. Eyni zamanda Azərbaycan Respublikasında idman mərc oyunlarının operatoru ilə müqavilə bağlamadan fəaliyyət göstərən xarici virtual satıcılar tərəfindən Azərbaycan Respublikasındakı iştirakçılara ödənilən uduş məbləğindən uduşu əldə edən şəxsin hesabının olduğu bank tərəfindən ümumi qaydada vergi tutulur.
İdman mərc oyunlarının xarici virtual satıcılarına edilən ödəniş olacaqdır:
Dövlət büdcəsinə edilən ödəniş olacaqdır:
|
- siyahısı hər il AR Prezidenti tərəfindən müəyyən olunan güzəştli vergi tutulan ölkələrdə təsis edilmiş (qeydiyyatdan keçmiş) şəxslərə, o cümlədən digər ölkələrdə olan filial və ya nümayəndəliklərinə, habelə güzəştli vergi tutulan ölkələrdə olan bank hesablarına rezidentlər və qeyri-rezidentlərin Azərbaycan Respublikasındakı daimi nümayəndəlikləri tərəfindən birbaşa və ya dolayısı ilə edilən ödənişlər (Qeyd: Bu maddənin məqsədləri üçün alınmış borclar üzrə qaytarılan borcun əsas məbləği (faizlər nəzərə alınmadan) Azərbaycan mənbəyindən gəlirə aid edilmir. Bu maddənin müddəaları rezident banklar tərəfindən açılan müxbir hesablara aid edilmir.) rezidentlər və qeyri-rezidentlərin daimi nümayəndəlikləri tərəfindən birbaşa və ya dolayısı
ilə edilən ödənişlərdən - 10%;
- hüquqi şəxslərin və vergi ödəyicisi kimi uçota alınmış fiziki şəxslərin işlərin görülməsindən və ya xidmətlərin göstərilməsindən əldə edilən gəlirlər və Azərbaycan mənbəyindən əldə edilən digər gəlirlər üzrə ödəmələri - 10 faiz;
- rezident müəssisəsinin və ya sahibkarın muzdlu işlə əlaqədar ödədiyi gəlir – aylıq gəlir vergisinin dərəcələrinə uyğun olaraq.
Qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyinin xalis mənfəətindən ödəmə mənbəyində vergi tutulması
Qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyinin Azərbaycan mənbəyindən alınan gəlirləri üzrə vergi öhdəliklərini daimi nümayəndəlik özü yerinə yetirir və yalnız xalis mənfəətindən qeyri-rezidentə ödəmələr aparılarkən həmin ödəmədən 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Beləliklə, qeyri-rezidentin daimi nümayəndəliyindən mənfəət vergisindən əlavə olaraq bu daimi nümayəndəliyin xalis mənfəətindən həmin qeyri-rezidentə köçürdüyü (verdiyi) hər hansı məbləğdən 10 faiz dərəcə ilə vergi tutulur.
Misal
Rusiya Federasiyasında yerləşən "A" MMC-nin Bakı şəhərindəki filialı avadanlıqlarının icarəyə verilməsi ilə məşğuldur. Müəssisənin il ərzində gəlirindən gəlirlərin əldə edilməsi ilə bağlı olan xərclər çıxıldıqdan sonra 20 000 AZN mənfəəti olmuşdur. Və filial dövlət büdcəsinə 4 000 AZN(20 000 * 20%) mənfəət vergisi ödəmişdir. Mənfəət vergisi ödənildikdən sonra qalan xalis mənfəət məbləği baş ofisə köçürülmüşdür.
Belə olduqda, baş ofisə köçürülən məbləğdən AR Vergi Məcəlləsinin 126-cı maddəsinə əsasən ödəmə mənbəyində 10% vergi tutulub dövlət büdcəsinə ödənilməlidir:
Xarici şirkətə ödənilən məbləğ: 16 000 - 10% = 14 400 AZN
Dövlət büdcəsinə ödənilən vergi: 16 000 * 10% = 1 600 AZN
|
Qeyd olunmalıdır ki, ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilələrdə vergilərin aşağı dərəcəsi və ya vergilərdən tam azad olunması nəzərdə tutulduğu halda, xüsusi olaraq hazırlanmış inzibatçılıq qaydalarına əsasən müvafiq şəkildə təsdiqlənmiş formalar təqdim olunmaqla dividend, faizlər və royaltilər ödəmə mənbəyində vergiyə cəlb olunmadan azad edilə, vergiyə cəlb olunmuş digər gəlir növləri isə vergi tutulduqdan sonra qeyri-rezidentin vergi orqanına müraciətinə əsasən Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi qaydada geri qaytarıla bilər.